ΑΓΓΕΛΑΚΗ-ΡΟΥΚ ΚΑΤΕΡΙΝΑ


ΑΓΓΕΛΑΚΗ-ΡΟΥΚ ΚΑΤΕΡΙΝΑ
 More about author: 
First name:  ΚΑΤΕΡΙΝΑ
Last name:  ΑΓΓΕΛΑΚΗ-ΡΟΥΚ
Projects: 

Ποίηση

Λύκοι και σύννεφα, Ζαρβανός, 1963
Ποιήματα 63-69, (Πολυγραφημένο, εκτός εμπορίου 1969), Β΄έκδ. Ερμείας, 1971
Έξι ποιητές - Συλλογική ΄Εκδοση (Κ. Αγγελάκη-Ρουκ, Τ. Δενέγρης, Ν. Ησαϊα, Δ. Ποταμίτης, Β. Στεριάδης, Λ. Πούλιος), 1971
Μαγδαληνή ή το μεγάλο θηλαστικό, Ερμής, 1974
Τα σκόρπια χαρτιά της Πηνελόπης, Τραμ, Θεσσαλονίκη, 1977
Ο θρίαμβος της σταθερής απώλειας, Κέδρος, 1978, Β΄εκδ. 1987
Ενάντιος έρωτας, Κέδρος, 1982, Β΄εκδ. 1986
Οι μνηστήρες, Κέδρος, 1984
Όταν το σώμα, (Επιλογή 1963-1969), ΄Υψιλον, 1988
Επίλογος αέρας, Κέδρος, 1990
’Αδεια φύση, Κέδρος, 1993
Ωραία έρημος η σάρκα, Καστανιώτης 1995
Λυπιού, Χειροκίνητο-Νέο επίπεδο, 1995
Ποιήματα, Α΄: 1963-1977, 1997. Β΄: 1978-1985, 1998. Γ΄: 1986-1996, 1999. (Συγκεντρωτική έκδοση). Καστανιώτης
Η ύλη μόνη, Καστανιώτης, Αθήνα 2001
Μεταφράζοντας σε έρωτα το τέλος της ζωής, Καστανιώτης, Αθήνα 2003

Μεταφράσεις

Σβαρτς E, Ο Δράκος, Κάλβος 1968
Τόμας Ντ, Κάτω απ' το Γαλατόδασος, Ερμείας 1972
Μπέκετ Σ, Ο Σ. Μπέκετ για τον Προυστ, Ερμείας 1971
Μποζνεζένσκι Α, Ποιήματα, (μετ. από τα ρωσσικά-εισαγωγή-επιλογή), Μπουκουμάνης 1974
Μπίεν Π., Νίκος Καζαντζάκης (Δοκίμιο), Κέδρος 1983
Σύγχρονοι Αμερικανοί ποιητές (επιλογή-μετάφραση), ΄Υψιλον 1983
Λέϊτον I, Εδώ αγάπησε φλεγομένη η Σαπφώ (Δίγλωσση έκδοση), Libro 1985
Ντροτ Τζ, Φελιν έλα στο Ελληνικό φως (Μετ. από τα γαλλικά) Κέδρος 1985
Spanidou E, Το φίδι του Θεού, Κέδρος 1987
Μαγιακόφσκι Β, Πώς φτιάχνονται τα ποιήματα (Ποιήμα και Δοκίμιο), μετ. από τα ρωσσικά), ΄Υψιλον 1988
Γκρόνοβιτς A, Γκάρμπο, Libro 1991
Σαίξπηρ, Το ημέρωμα της στρίγγλας (Κείμενο αυτοτελές στο πρόγραμμα του "Αμφιθέατρου"), 1988
Τριολέ E, Οι εραστές της Αβινιόν, Ερμείας 1992
Γαΐτης Γιάννης, Ντροτ Ζαν Μαρί, Η γιομιστή κεφαλή,Μέδουσα 1994
Μάκριτζ Π, Διονύσιος Σολωμός (Μονογραφία), Καστανιώτης 1995
Καζαντζάκης Ν, The suffering God-Letters to Galatea and to Papastefanou (Introd. K. Anghelaki-Rooke, μτφρ. Ph. Ramp - Κ. Αngelaki-Rook ), Publisher Caratzas Brothers, New Rochelle, New York 1979
Χήνυ Σέυμους, Τα ποιήματα του βάλτου, (εισαγωγή - μτφρ.) Καστανιώτης 1996
Μ. Λερμόντοφ, Ένας ήρωας του καιρού μας, Καστανιώτης 1998
Α. Πούσκιν, Ευγένιος Ονέγκιν, Καστανιώτης 1999
Μάικλ Μαρτς, Εξαφάνιση, ’Αγρα 2003
Γιόσεφ Μπρόντσκι, Τα ποιήματα της Θείας Γέννησης, Καστανιώτης 2003
Σωλ Μπέλοου, ´Αδραξε τη μέρα, Καστανιώτης 2004

Μεταφράσεις έργων της σε ξένες γλώσσες

The body is the victory and the defeat of dreams (Επιλογή- μετάφραση, Philip Ramp) Wire Press, San Francisco, USA, 1975
Ενάντιος ΄Ερωτας (μετ. J. Willcox and the author), Boa Editions, Brock-port, New York,1986
Α spring for Yannoyssa (Από τον Επίλογο αέρα) Lushi Editions, Tel Aviv. Βιβλίο Τέχνης σε τρεις γλώσσες: ελληνικά, αγγλικά (μετ. J. Willcox) και εβραϊκά (μετ. T.Carmi), με δώδεκα χαλκογραφίες της Tamara Rikman.


Address: 

Συνεσίου Κυρήνης 4,
114 71 Αθήνα


Date of birth:  1939
Birth place:  Αθήνα
Abstract title:  Λυπιού
Abstract text: 

Προοίμιο

Τα ποιήματα αποτυχαίνουν
όταν αποτυχαίνουν οι έρωτες.
Μην ακούτε τι σας λένε·
θέλει ερωτική θαλπωρή
το ποίημα για ν' αντέξει
στον κρύο χρόνο...


Έναν τόπο επινόησα
για να πηγαίνω όταν είμαι βαθιά λυπημένη,
λυπημένη ως τους άλιωτους πάγους μέσα μου,
ως τα κρυσταλλωμένα δάκρυα,
ως να βγουν οι νοσταλγίες, πανθηρούλες λευκές
πού δαγκώνουν και τσούζουν οι δαγκωματιές τους.
Λυπιού λέω τον τόπο που επινόησα
για να πηγαίνω όταν είμαι βαθιά λυπημένη,
μια κατάσταση πού εντείνεται ακατάπαυστα
αφού όλα τα ωραιοποιημένα τοπία του τέλους
αρχίζουν να μυρίζουν μουχλιασμένα νερά
και καρπούς σάπιους.


Στή Λυπιού φτάνεις χωρίς αναστεναγμό
μόνο μ ένα σφίξιμο ελαφρό
πού θυμίζει τον ερωτά σαν στέκεται
αναποφάσιστος στο κατώφλι του σπιτιού.
Έχει ιεροβάμονες ποιητές εδώ
ποιητές με μεγάλη έφεση για ουρανό,
πανύψηλους που μ' ένα τίναγμα της κεφαλής
σημαίνουν το "όχι... όχι... λάθος"
ή και το "τι κρίμα, τώρα είναι αργά!"
ενώ ένας επαίτης στη γωνιά συνεχεία μουρμουρίζει:
"Το καλό με τον πόθο
είναι πώς όταν χάνεται
χάνεται κι ή αξία του αντικειμένου του μαζί".

Εδώ όλες οι αποτυχίες της νιότης
γίναν σιωπηλές πλατείες
τα κουτσουρεμένα πάθη, σύδεντρα σκοτεινά
κι οι τελευταίοι κακόμοιροι έρωτες
σκύλοι κακοταϊσμένοι πού πλανιόνται στα σοκάκια.
Κάτι χειρότερο από γερατειά,
η χώρα τούτη κατοικείται από νιάτα αμεταχείριστα.


Στή Λυπιού κλαίω συνέχεια
από τότε πού μου 'δειξες την αξία της λύπης.
Όχι, δεν είναι το αρνητικό της γονιμότητας
αλλά το θετικό της απουσίας..
Έλεγες και το προφίλ σου με τάραζε
σαν να το 'χαν σκαλίσει στον πιο σκληρό βράχο,
τα μάτια σου σαν να 'ταν από θειάφι
αλαφιασμένα, μ αλάφιαζαν.
Ας κλαίμε, λοιπόν, κι ας το λέμε χαρά
χαρά γιατί είμαστε ακόμη εδώ υποφέροντας.
Με το ξημέρωμα θα μπούμε σ άλλο λιμάνι
όπως σ ένα καινούργιο ποίημα
και μες στην πάχνη θα κρατώ
τον τελευταίο στίχο μιας ανείπωτης ερωτικής ιστορίας.

Η φωνή, το ύψος του κορμιού, ή γραμμή του αυχένα
αιώνιες επαναλήψεις του ακόρεστου φόβου.
Κοιτάζοντας σε ανακάλυψα την ενδοχώρα
του αισθήματος.


Ο πιο όμορφος άντρας της Λυπιού
βρήκε μια μαύρη πεταλούδα νεκρή στα σεντόνια του.
Ήταν γυμνούλης, λίγο ιδρωμένος και γυάλιζε
αλλά όχι τόσο όσο εκείνη μ' όλο το φως τ απροσμέτρητο
πού 'βγαινε απ' το θάνατο
Το φτερωτό σύμβολο της επιπολαιότητας, ή πεταλούδα,
ακίνητη, ντυμένη τα χρώματα της νύχτας
βρέθηκε ξαπλωμένη σαν να την είχε γλεντήσει ο χάρος
κι αμέσως μετά να την είχε απαρατήσει.
Ή σαν να ξεκουραζόταν πριν αρχίσει το δύσκολο
δρόμο της απ' το μαύρο στο τέλειο.


Η πιο νέα γυναίκα στη Λυπιού είμαι γώ
πού κοιτώ, κοιτώ και δεν πιστεύω
πώς τόσος κουρνιαχτός συσσωρεύεται
στην οδό της χαράς.
Λέω: κάποιο λάθος έγινε δω
και δεν ακολούθησα το δρόμο του μεταξιού
ούτε άγγιξα ποτέ τον ήρωα του ποιήματος στο στήθος.
Την καρδιά του μονό φαντάστηκα να στέκεται,
σαν κάτι Τράπεζες πού περνάμε απ' έξω και λέμε:
"Για φαντάσου πόσα εδώ, πόσα φυλάσσονται!"


Ό,τι χάνεις μένει μαζί σου για πάντα
κι η Λυπιού είναι μια χώρα πού έφτιαξα
για να 'μαι πάντα ένα μ αυτά πού 'χω χάσει
όταν πιάνουν εκείνα τ αβάσταχτα σούρουπα


κείνα τα άφωνα ξημερώματα
κι είναι σαν να περιμένεις τα κουδούνι του σχολείου
να χτυπήσει, το μάθημα πάλι ν' αρχίσει
μια ακόμη άσκηση πάνω σε άγνωστο θέμα.
Κοιτάς χάμω της αυλής το τσιμέντο, τα χαλίκια
τινάζεις τα ψίχουλα απ' το κουλούρι στην μπλε ποδιά
και μπαίνεις στην τάξη·
μπαίνεις στη μονοτονία του άγευστου χρόνου,
στην αοριστία της ύπαρξης
πού ξέρω, λίγο αλλοιωμένη,
τη συναντάς πάλι προς το τέλος.


Η θρησκεία στη Λυπιού
είναι μια Έννοια Ακέφαλη.
Το άγαλμα της κάθεται φρόνιμα
στις αδελφές της δίπλα:
την Αρετή, την πιο ωραία, και τη Σοφία
με τις πιο σωστές αναλογίες.
Η Έννοια όμως λατρεύεται χωρίς κεφαλή
κι όταν εκείνος πού θ' αγαπούσα εάν...
έρχεται να προσκυνήσει, φοράει πουκάμισο ροζ
και βρίσκεται σε διέγερση
γιατί κάθε έννοια γι' αυτόν σημαίνει κάτι,
όπως και τ αντίθετο της.
Εδώ ο ερωτάς κι ο θάνατος γινήκαν ένα σώμα
και το χορτάρι πού φυτρώνει
ανάμεσα στα ανάσκελα μέλη των αγαλμάτων


τα κάνει σαν ζωντανές ψυχές να μοιάζουν
πού θλίβονται μες στο πράσινο και ναυαγούν
σε ξένα μάτια κι ερωτευμένες υποφέρουν.
Στη Λυπιού λατρεύεται ο έρωτας-θάνατος
σαν έννοια μία, ακέφαλη γιατί χωρίς ελπίδα.



Έξοδος

Βγαίνοντας απ' τη Λυπιού
κατάλαβα πώς είχα χάσει τον προσανατολισμό
προς κάτι πού θα 'ταν αληθινή μυρωδιά
και καρπός χεριού με ωραίους σφυγμούς ζωής.
Έκανα μια στροφή γύρω απ' τον εαυτό μου
κι ενώ για το καράβι πήγαινα
βρέθηκα μπροστά σ ένα κλειστό μαγαζί.
Πίσω από 'να μαύρο απ' τη σκόνη τζάμι

στεκότανε μια τραγική ζακέτα: κανείς
δε θα ζήταγε ζεστασιά από δαύτη, ποτέ.
Είχε πέσει ο ήλιος
κι οι δρόμοι όλοι μαζί
ούρλιαζαν το αδιάβατο.
Έφυγα. Στις φούχτες μου ανάμεσα
σαν να κρατούσα ενός παγωμένου πουλιού
την τελευταία ανάσα
προστάτευα την τελευταία χειραψία.


Awards: 

Α΄Βραβείο Ποίησης της πόλης της Γενεύης (Prix Henche, 1962), υποτροφία Ford (1972 και 1975), υποτροφία Fullbright (1980, visiting professor - Harvard), Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, Ελλάδα, 1985.
"Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη", 2000.
Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου της (2014)