ΒΑΡΒΕΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ


ΒΑΡΒΕΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
 More about author: 
First name:  ΓΙΑΝΝΗΣ
Last name:  ΒΑΡΒΕΡΗΣ
Projects: 

Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες. Μεταφράσεις του -αττικής και νέας κωμωδίας- έχουν παρουσιαστεί στην Επίδαυρο και σε άλλα θέατρα.

Ποίηση:
Έν φαντασία και λόγω, Κούρος 1975, Ύψιλον 1984
Το ράμφος, Τραμ, 1978,  Ύψιλον 1984, σελ. 60
Αναπήρων Πολέμου, Ύψιλον 1982, σελ. 71
Ο θάνατος το στρώνει, Ύψιλον 1986,
Πιάνο βυθού, Ύψιλον 1991, σελ. 64
Ο κύριος Φογκ, Ύψιλον 1993, σελ. 46
'Ακυρο θαύμα, Ύψιλον 1996, σελ. 50
Ποιήματα 1975-1996, (συγκεντρωτική έκδοση), Κέδρος 2000, σελ. 411, ISBN: 960-041-778-4.
Στα ξένα, Κέδρος 2001
Πεταμένα λεφτά, Κέδρος 2005
Ο άνθρωπος μόνος, Κέδρος 2009
Βαθέος γήρατος, Κέδρος 2011
Ζώα στα σύννεφα, Κέδρος 2013

Κριτική Θεάτρου:


Κρίση του θεάτρου (1976-1984), Καστανιώτης 1985
Κρίση του θεάτρου Β΄(1976-1984), Εστία 1991
Πλατεία θεάτρου, δοκίμια, Σοκόλης 1994
Κρίση του θεάτρου Γ΄(1976-1984), Σόκολης 1995
Κρίση του θεάτρου Δ' - κείμενα θεατρικής κριτικής 1994-2003, Αλεξάνδρεια 2004
Κρίση του θεάτρου Ε΄" (2003-2010), Αλεξάνδρεια 2010


Δοκίμια:


Σωσίβια λέμβος, λογοτεχνικά δοκίμια, Καστανιώτης 1999
Συνομιλούν ο Γιάννης Βαρβέρης με τον Σωτήρη Κακίση. Poetix 1, Gutenberg, Αθήνα 2009. ISSN 1791-8731
Η Λογοτεχνία ως Σινεμά (με τον Σωτήρη Κακίση και τον Γιώργο Πανουσόπουλο). Λευκωσία, Αιγαίον, 2011



Ανθολογία:


Ελληνική Ποιητική Ανθολογία Θανάτου του εικοστού αιώνα (με τον Κ.Γ. Παπαγεωργίου), Καστανιώτης 1996.

Μελέτη:


Κρίτων Αθανασούλης: μια παρουσίαση, Γαβριηλίδης 2001.

Μεταφράσεις:

Λ. Φερρέ: Μια πρώτη παρουσίαση, Κούρος 1976
Ζ. Πρεβέρ: Θέαμα και ιστορίες, ποιήματα, Νεφέλη 1982
Λ. Κάριγκτον, Η αρχάρια και άλλα διηγήματα, Ύψιλον 1982
Ζ. Μπρασένς, Ο γορίλας και άλλα ποιήματα, Ύψιλον 1983
Σλ. Μρόζεκ, Δεύτερη υπηρεσία, θέατρο, Δωδώνη 1985
Μ. Σαντράρ, Πάσχα στη Νέα Υόρκη, ποιήματα, Υάκινθος - Ρόπτρον 1987, Ύψιλον 1999
Μολιέρου, Ζωρζ Νταντέν, θέατρο, 1991
Ο. Ουίτμαν, Στη γαλάζια όχθη της Οντάριο, ποίημα, Ρόπτρον 1992, Ύψιλον 1999
Μαριβώ, Η ψευτροϋπηρέτρια, Θέατρο, Δωδώνη 1998
Μενάνδρου, Σαμία, θέατρο, Πατάκης 1997
Αριστοφάνους, Όρνιθες, θέατρο, Πατάκης 1997
Μενάνδρου, Επιτρέποντες, θέατρο, Πατάκης 1998
Αριστοφάνους, Λυσιστράτη, θέατρο, Πατάκης 1998
Αριστοφάνους, Ειρήνη, θέατρο, Πατάκης 2000
Μενάνδρου, Δύσκολος, θέατρο, Πατάκης 2001
Αριστοφάνους, Πλούτος, θέατρο, Πατάκης 2001
Ζακ Πρεβέρ, Θέαμα και ιστορίες, Ύψιλον 2002

 

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα

(2014) Η λάμψη του χρήματος στη νεοελληνική λογοτεχνία, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη

(2014) Τα ποιήματα του 2013, Κοινωνία των (δε)κάτων

(2013) Κύπρος: νησί του πάθους και των μαρτυρίων, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη

(2012) Τα ποιήματα του 2011, Κοινωνία των (δε)κάτων

(2011) Ο Βέγγος δεν είναι κιτς -ο Χάρρυ Κλυν, δυστυχώς είναι... Η λογοτεχνία ως σινεμά (και το σινεμά ως λογοτεχνία...), Αιγαίον

(2011) Στίχοι στο καβαλέτο, Εκδόσεις Τέχνης "Οίστρος"

(2011) Το 1821 στην ελληνική ποίηση, Κέδρος

(2010) Επέτειος, Μικρή Άρκτος

(2010) Τα ποιήματα του 2009, Κοινωνία των (δε)κάτων

(2009) "Χαμηλές φωνές" στη λογοτεχνία, Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας

(2009) Τα ποιήματα του 2008, Κοινωνία των (δε)κάτων

(2008) Ενδοσκεληδόν, Ζήτρος

(2008) Τα ποιήματα του 2007, Κοινωνία των (δε)κάτων

(2007) Nulla dies sine linea, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη

(2007) Μετζικώφ, Φιλιππότη

(2007) Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του, Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

(2006) Η ποίηση στον Κέδρο 2004-2006, Κέδρος

(2006) Με τον ρυθμό της ψυχής, Κέδρος

(2006) Μέρες του ποιητή Κ. Π. Καβάφη, Ευθύνη

(2005) Ο δρόμος για την Ομόνοια, Εκδόσεις Καστανιώτη

(2004) Το χρονικό του Κέδρου, Κέδρος

(2001) Το βιβλίο της νύχτας, Εκδόσεις Πατάκη

(1998) Για τον Θ. Δ. Φραγκόπουλο, Ευθύνη

(1998) Μικρή ζωολογία, Εκδόσεις Πατάκη

(1997) Για τον Τάσο Κόρφη, Ευθύνη

(1996) Σπουδή στον ποιητή Γ. Θ. Βαφόπουλο, Ευθύνη

(1994) Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά, Κέδρος

(1993) Πρόσωπο - προσωπείο Κατίνας Παξινού, Αλέξη Μινωτή, Ευθύνη

(1988) Πολυφωνία για τον Δ. Π. Παπαδίτσα, Ευθύνη

(1981) Επανεκτίμηση του Μ. Καραγάτση, Ευθύνη

 

Μεταφράσεις

(2009) Boytchev, Hristo, Ο συνταγματάρχης πουλί, Ηριδανός

(2009) Molière, Ο φιλάργυρος, Ύψιλον

(2008) Marivaux, Το παιχνίδι του έρωτα και της τύχης, Ηριδανός

(2007) Συλλογικό έργο, Σα μουσική, την νύχτα..., Κέδρος [ανθολόγηση, μετάφραση]

(2000) Αριστοφάνης, Ειρήνη, Εκδόσεις Πατάκη

Wilde, Oscar, Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας, Ύψιλον

Συλλογικό έργο, Ανθολογία του μαύρου χιούμορ, Αιγόκερως

(1990) Zervos, Christian, Τετράδια τέχνης, Εκδόσεις Καστανιώτη

(1988) Cendrars, Blaise, Νέγρικα παραμυθάκια για όλα τα λευκά παιδάκια, Ύψιλον

(1985) Mrożek, Sławomir, Δεύτερη υπηρεσία, Δωδώνη


Date of birth:  1955-2011
Birth place:  Αθήνα
Abstract title:  ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Abstract text: 

ΤΑ ΚΛΕΙΣΤΑ ΜΑΤΙΑ

Ω το φριχτό μαρτύριο του άλλου σώματος
παρείσακτου μες στο σκοτάδι ανάμεσά μας
και τα κλειστά σου μάτια δήθεν ηδονής
που δραπετεύουν ψάχνοντας το
και τα κλειστά μου μάτια να φαντάζονται
σώματα ρυμουλκά
που θέλησα στους δρόμους·
τι ανυποψίαστα σπλαχνικοί για τα κορμιά μας
οι ξένοι που ποθήσαμε
δε σου μιλάω λοιπόν πέτα μαζί του
μη μου μιλάς θα σκιάξεις το ίνδαλμά μου·

μέχρι ν' ανοίξουμε τα μάτια μας κι οι δυο
τώρα που σωριαστήκαμε
και φύγαν
κι εσύ αγαπάς
αυτό το πέος χτυπημένο ορτύκι
όπως το χέρι μου
τα ποιήματά μου
τα γυαλιά μου.


ΟΙ ΓΡΑΒΑΤΕΣ ΤΩΝ ΠΕΘΑΜΕΝΩΝ

Καλά οι γυναίκες· κάνουνε παιδιά.
Οι άντρες
να φοράτε τις γραβάτες των πεθαμένων.
Ο παππούς ο πατέρας ο θείος
θά 'ζησαν κι αυτοί μπόλικες μόδες:
φαρδιές στενές μεταξωτές γραβάτες
όταν καταλαγιάσει ο πόνος
κάποιες δε θα βρεθούν να σας πηγαίνουν;
Γιατί για μιαν αγάπη ζούμε σ' αυτή τη ζωή
την περιμένουμε χρόνια
και μόνο αυτοί που έχουν πεθάνει μας αγάπησαν
κι αλίμονο αν δεν έχουμε στενή επαφή μαζί τους
αν δεν μπορέσουν κάποτε που πολύ
πολύ θα τους έχουμε λείψει
να σφίξουν τη γραβάτα τους
στο λαιμό μας.



ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΠΤΟΜΑΣΤΕ ΤΟΥΣ ΕΠΙΖΩΝΤΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ

Να επισκεπτόμαστε τους επιζώντες ποιητές
αν μάλιστα τυχαίνει να μένουμε στην ίδια πόλη
να τους βλέπουμε που και που
γιατί εκεί που ζούμε ήσυχοι
βέβαιοι πως ζούνε κι αυτοί - ξεχασμένοι έστω -
εκεί έρχεται το μαντάτο τους.

Οι καλοί ποιητές μας φεύγουνε μια μέρα
όχι γιατί πεθαίνουνε
από έμφραγμα ή από καρκίνο
αλλά γιατί φυτρώνουνε στα βλέφαρά τους
λουλούδια τρομερά.

Ανοίγουνε κιτάπια στην αρχή
πάνε μετά στον οφθαλμίατρο
ρωτάνε κηπουρούς βοτανολόγους
η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά
λόγια φοβισμένα κι αόριστα
οι περαστικοί κι οι γείτονες σταυροκοπιούνται.

Έτσι σιγά σιγά οι ποιητές μαζεύονται
αποτραβιούνται σπίτι τους
ακούγοντας δίσκους παλιούς
γράφοντας λίγο
όλο και πιο λίγο
πράγματα μέτρια.
Στο μεταξύ μες στην κλεισούρα
τα τρομερά λουλούδια αρχίζουν να ξεραίνονται
και να κρεμάνε
κι οι ποιητές δε βγαίνουν πια
μήτε για τα τσιγάρα τους στο διπλανό περίπτερο.
Μόνο σκεβρώνουνε κοντά στο τζάκι
ζητώντας την απόκριση από τη φωτιά
που πάντα ξεπετάει στο τέλος μια της σπίθα
κι αυτή γαντζώνεται
στα ξεραμένα φύλλα πρώτα
ύστερα στα ξερά κλαριά
σ' όλο το σώμα
και τότε λάμπει το σπίτι
λάμπει ο τόπος
για μια μόνο στιγμή

κι αποτεφρώνονται.



ΕΓΩ ΚΟΙΤΑΖΩ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΟΥ

Σε βλέπω τώρα που γερνάς
και είσαι η μόνη εναπομείνασα
με τις παλιές εκείνες πούδρες που αντιστέκονται
με το κουμκάν της Τρίτης
το κολιέ τα σκουλαρίκια του '50
και μου θυμίζεις τις καλές εποχές
που όλοι οι δικοί μας ζούσαν
και ρυθμίζατε το μέλλον μου
με τόση ασφάλεια ανυποψίαστη.
Σε βλέπω και με πιάνει πανικός
να, ότι ζεις
κι απ' ώρα σ' ώρα
ότι ραγίζεις
και σου το λέω σαν να 'φταιγες εσύ
και μου απαντάς
διώχνε τις μαύρες σκέψεις όλοι κάποια μέρα
άντε σινεμαδάκι να ξεσκάσεις
κοίταξε το μέλλον σου.

Έλα λοιπόν, φύγε κι εσύ λοιπόν
φύγε να μείνω μόνος με το μέλλον μου
μια και το μόνο μέλλον μου είναι
να γίνουν όλα γύρω παρελθόν.


ΤΟ ΣΩΜΑ ΣΟΥ ΚΙ ΕΓΩ

Έχουμε πολύ ταξιδέψει
το σώμα σου κι εγώ
έχουμε φανταστεί
όσα ένα σώμα κι ένα εγώ
μπορούν να φανταστούν.
Το σώμα μου κι εγώ
έχουμε ονειρευτεί
το σώμα σου σε στάσεις
που ποτέ σου δε φαντάστηκες.
Δεν έχεις θέση τώρα
τι ζητάς
ανάμεσα σ' εμένα
και στο σώμα σου.


ΠΙΑΝΟ ΒΥΘΟΥ

Αυτές οι νότες
που σας στέλνω
με την άνωση
δεν έχουν πια κανένα
μα κανένα μουσικό ενδιαφέρον.
Απ' τον καιρό του ναυαγίου
που αργά μας σώριασε τους δυο
ως κάτω στο βυθό
σαν βάρος έκπληκτο
το πιάνο του ολόφωτου υπερωκεανείου κι εγώ
έχουμε γίνει μάλλον μια διακόσμηση πυθμένος
μια υπόκωφη επίπλωση βυθού
ένα λουλούδι εξωτικό
ή ένα τεράστιο όστρακο
φωλιά ιπποκάμπων
διάδρομος ψαριών που όλο απορούν
μπρος στην ασπρόμαυρη αυτή μνήμη
του παπιγιόν των πλήκτρων του κολάρου.

Κι αν σε καμιά βαρκάδα σας
διακρίνετε στην ήρεμη επιφάνεια
τρεις πέντε δέκα φυσαλίδες
σαν ντο και σολ και μι
μη φανταστείτε μουσική·
είναι λίγη σκουριά που όταν θυμάται
πιέζει κι ανεβαίνει.

Γι' αυτό να μην ανησυχείτε.
Το πιάνο μου κι εγώ
είμαστ' εδώ πολύ καλά
εκπνέοντας ίσως πότε πότε νότες άσχετες
αλλά μες στην ασφάλεια πλήρους ναυαγίου
και ιδίως
μακριά επιτέλους
από κάθε προοπτική πνιγμού.


ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΝΟΥ

Τελευταία νυστάζω.
Στάζω τον ύπνο σε ό,τι κάνω·
εγώ που δε γνωρίζω στο λεκανοπέδιο άλλον
ευφυέστερο από μένα
θέλω να κοιμηθώ.
Νύσταξα να καταλαβαίνω
το καταλαβαίνω. Δεν έχω άδικο·
λοιπόν καλώς νυστάζω.
Αλλά δεν έχω ύπνο.
Κι έτσι δεν κάνω άλλο
απ' το να περιφέρω μια υπνηλία
στις συναναστροφές
μια κατανόηση από κόπωση
και μια γλυκιά παραίτηση
που μοιάζει απαίτηση
να με κατανοούν.
Έτσι, χρόνια στην ίδια αυτή υπνηλία
δε θα το καταλάβω αν κατανόησαν
κι αν νύσταζα ή δε νύσταζα
σαν θα με πάρει ο ύπνος.


Awards: 

Το 1996 του απονεμήθηκε το Κρατικό Βραβείο Κριτικής Δοκιμίου για το βιβλίο του Κρίση του θεάτρου Γ΄ (1976-1984)

Το 2001 του απονεμήθηκε το Βραβείο Καβάφη

Το 2002 το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού Διαβάζω για το βιβλίο του Στα ξένα

Το 2010 το βραβείο Ποίησης του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του.

 

Στο όνομά του η Εταιρεία Συγγραφέων θέσπισε το ετήσιο «Βραβείο Γιάννη Βαρβέρη» για πρωτοεμφανιζόμενο ποιητή.